متیلن کلراید (methylene chloride) حلالی آلی است که در تهیه و تولید بسیاری از محصولات استفاده می شود. این ترکیب از مشتقات مولکول متان است که در آن به جای دو هیدروژن، کلرین قرار گرفته است و یک حلال آپروتیک و قطبی است. به طور گسترده ای به عنوان حلال، رنگزدا و برای جدا کردن کافئین از قهوه و چای استفاده می شود. خرید متیلن کلراید

متیلن کلراید

خواص فیزیکی و شیمیایی متیلن کلراید

یک حلال بی رنگ، شفاف با اندکی بوی شیرین کلروفرم مانند و بسیار فرار است. این ترکیب قطبی و امتزاج ناپذیر با آب بوده اما با بسیاری از حلال های آلی امتزاج پذیر است. از دیگر ویژگی های آن این است که یک اسید لوئیس می باشد که با دهنده های الکترون می تواند پیوند دهد و همچنین به عنوان یک اسید سخت عمل می کند. اشتعال ناپذیر است و پایداری حرارتی بالا تا دماهای ۷۲۰ درجه سانتیگراد دارد و زمانیکه تا دمای تخریب حرارت داده شود بخارات بسیار سمی فسفوژن را منتشر می کند و در دسته ترکیبات بسیار سمی قرار می گیرد.

برخی از خواص فیزیکی و شیمیایی این ماده را در جدول زیر می توان مشاهده نمود:

فرمول مولکولی CH2Cl2
جرم مولی ۸۴.۹۳ گرم بر مول
چگالی (دمای ۲۰ درجه) ۱.۳۲۶۶ گرم بر لیتر
نقطه ذوب ۹۶.۷- درجه سانتیگراد
نقطه جوش ۳۹.۶ درجه سانتیگراد
حلالیت محلول در اتیل استات، الکل، هگزان، بنزن، دی اتیل اتر، CCl4 و CHCl3
حلالیت در آب (دمای اتاق) ۱۷.۵ گرم بر لیتر

ساختار مولکولی متیلن کلراید را می توان در شکل زیر مشاهده نمود :

ساختار مولکولی متیلن کلراید

کاربردهای متیلن کلراید :

حلال: در مواد پاک کننده رنگ و لاک برای از بین بردن پوشش های رنگ یا لاک از سطوح مختلف استفاده می شود. همچنین به عنوان حلال در فرآیند ساخت داروها و فیلم های پوشش دهنده استفاده می شود. برای پاک کردن فلزات و همچنین حلال تمام کننده در تولید قطعات الکترونیکی، به عنوان عامل دمنده در تولید فوم یورتان کاربرد دارد.
آئروسل ها: به عنوان پیشران در مواد آئروسل برای محصولاتی مانند رنگ ، محصولات خودرو و اسپری حشرات استفاده می شود.
مواد غذایی: این ماده به عنوان یک حلال استخراج کننده برای اولئورزین های ادویه ، رازک و برای حذف کافئین از قهوه استفاده می شود. با این حال، به دلیل نگرانی در مورد باقی ماندن حلال، اکثر کافئین های فاقد کافئین دیگر از متیلن کلراید استفاده نمی کنند. همچنین برای استفاده به عنوان بخور پس از برداشت غلات و توت فرنگی و به عنوان یک ماده ضدعفونی کننده مرکبات تأیید می شود.
کاربردهای دیگر: به عنوان چربی زدا، در مهندسی عمران برای جدا کردن قیر از مواد سخت استفاده می شود. فروش متیلن کلراید

جایگزین متیلن کلراید :

با توجه به کاربرد این ماده در زدودن و پاک کردن رنگ های قدیمی و سمی بودن آن، استفاده از آن در آمریکا در سال ۲۰۱۹ ممنوع شد. از این رو بسیاری از افراد به دنبال جایگزین نمودن روش هایی هستند. به عنوان جایگزین چند شرکت محلول جایگزین و برخی دیگر محصولات غیر شیمیایی مانند دستگاه های نوری را به بازار عرضه کرده اند.
روش تولید

متیلن کلراید را می توان با واکنش بین گاز کلرین و متان یا کلرومتان در دمای ۴۰۰-۵۰۰ درجه سانتیگراد تولید کرد. در این دما، هر دو ترکیب متان و کلرومتان تحت یک سری واکنش ها قرار می گیرند و به تدریج محصولات کلر بیشتری تولید می کنند. در نهایت مخلوطی از کلرومتان، دی کلرومتان، کلروفرم و کربن تترا کلرید و همچنین هیدروژن کلرید به عنوان محصول جانبی به دست می آید که محصولات با تقطیر از هم جدا می شوند.
خطرات متیلن کلراید

همانطور که گفته شد این ترکیب در گروه مواد سمی قرار دارد و در معرض آن بودن و استنشاق آن می تواند مهلک باشد. در واقع استنشاق آن بر روی سیستم عصبی مرکزی تاثیر گذاشته و منجر به کاهش عملکرد های بینایی، شنوایی و روانی- حرکتی می شود همچنین بینی و گلو را در غلظت های بالا تحریک می کند. مطالعات حیوانی افزایش سرطان کبد و ریه و تومورهای خوش خیم غدد را پس از استنشاق دی کلرو متان نشان داده است.

MSDS و خطرات متیلن کلراید

در هنگام مسمومیت چه کار باید کرد ؟

چشم : در صورت تماس چشم ها را با آب روان به مدت ۳۰ دقیقه شستشو دهید.
پوست : لباس های آلوده را سریعا در آورده و پوست را با آب و صابون فراوان شستشو دهید.
استنشاق : فرد مسموم را سریعا به هوای ازاد برده و در صورت وجود مشکل در تنفس با مراقبت های پزشکی تماس بگیرید.
بلع : سریعا با فوریت های پزشکی تماس بگیرید.